Over

Over borduren:

Ik geloof dat het in het jaar 2000 was dat ik tijdens een tentoonstelling over de Japanse bezetting tussen alle artefacten een klein, bijna onooglijk lapje aantrof. Een borduurseltje gemaakt door een Nederlandse vrouw in een Jappenkamp. Namen (van haar kinderen en geliefden?), dagelijkse voorwerpen, bomen en bloemen geborduurd van restjes draad. Misschien verzameld uit vodden, uit een mouw getrokken, van de grond geraapt. Wat een moeite en gefrutsel, of iemand onder die omstandigheden niets beters te doen heeft. Dat kleine lapje vertelt een heel verhaal. Zie het als een troostlapje: onder barre omstandigheden je concentreren op dat wat de moeite waard is. Zo moet het zijn.

Ik ben geïnteresseerd in narigheid, het leven zit er vol van: je staat op en de kat ligt dood achter het gasfornuis, een geliefde gaat er vandoor, en de tijd verstrijkt en je wordt nooit meer het leuke meisje dat je ooit was. Je kunt er niet omheen dus moet je er doorheen. Tegenspoed geeft iets wat we misschien harder nodig hebben als voorspoed en vrede: de uitdaging.

Zo kan borduren een vorm van sublimeren zijn.
Het is een stug en traag gebeuren, die draad steeds maar door de stof halen. Het gaat langzaam en je krijgt geen vloeiende spontane lijn zoals bij een tekening, maar wat erop moet komt erop.
Het handschrift is daarbij ondergeschikt aan de betekenis van het beeld. De handeling, en als het goed is ook het eindproduct, bieden troost. Borduren geeft rust en ruimte tot contemplatie.

Borduren is goed voor de mens.

Petra van der Steen

 

About embroidery:

I think it was in the year 2000 that while visiting an exhibition about the Japanese occupation, I came across a small, somewhat grubby scrap of material among the other artefacts. It was a piece of embroidery made by a Dutch woman in a Japanese prison camp.

Names (of her children and loved-ones?), everyday objects, trees and flowers embroidered with leftover bits of thread. Perhaps collected from rags, pulled from a sleeve, retrieved from the floor. What an effort and fiddling about – as if someone under those circumstances had nothing better to do.

That small scrap of cloth has a whole story to tell. See it as a piece of fabric that offers comfort under appalling conditions, allowing that person to focus on something heartening.

That’s the way it should be.

I’m interested in life’s miseries, they’re part of our existence: you get up in the morning and the cat lies dead behind the cooker, a lover leaves you, time passes, forever erasing the vivacious girl you once were.

We have to undergo what fate has in store for us – it’s unavoidable.

Adversity offers us something that perhaps we need more than peace and prosperity: a challenge.

In that way embroidery can be a form of sublimation.

Continually passing a thread through the material is a slow and laborious task. It’s a sluggish process that doesn’t result in a flowing, so-called spontaneous line like in a drawing, but you get there in the end.

The signature is subordinate to the significance of the image.

The act of creating as well as the end product – if it turns out well – offers solace.

Embroidery is soothing and offers opportunity for contemplation.

Embroidery is good for you.

Petra van der Steen

“Dit is de Man, dit is zijn Dier”

(geborduurde tekeningen van mannen en dieren)

“Dieren zijn precies als mensen, met dezelfde mensenwensen.. (Meneer de Uil uit de Fabeltjeskrant)

Prins B. liet zich vaak als dierenvriend fotograferen terwijl hij daarnaast lustig op groot wild schoot.

De Amerikaanse psycholoog Harry Harlow ging nog lang door met zijn experiment terwijl de uitkomst al bekend was.

Een overtuigd vegetariër werd de beruchtste massamoordenaar van de 20ste eeuw.

Vroeger was het gemakkelijker, want de mens had zichzelf een geprivilegieerde positie tussen alle dieren toegekend. Alle dieren waren door God op aarde gezet om ons te dienen, en we mochten er naar eigen goeddunken over beschikken. Maar tegenwoordig, door de wetenschap, blijken we voor 99 procent hetzelfde DNA te hebben, onze hersenen blijken hetzelfde te functioneren, we zijn steeds meer zelf dier geworden.

Wij kunnen onder verschillende omstandigheden, in verschillende contexten verschillende rollen aannemen. Op het ene moment ben je een dierenvriend, en op het andere moment denk je er totaal niet aan. Misschien is het wel belangrijk om die rolpatronen te doorbreken, en te zien dat het in alle gevallen om dieren gaat.

Deze serie gaat over kleine dappere dieren en grote, ogenschijnlijk, vriendelijke vaderlijke mannen. Dieren als onderzoeksobject, jachttrofee of curiositeit. Moet ik misschien eerlijk zijn en zeggen dat het verschijnsel man mij net zo intrigeert als het dier de man?

Zijn mijn doeken misschien dan toch ook een soort jachttrofeeën?

Petra van der Steen